آتش بس در سوریه که با توافق روسیه و ترکیه برقرار شده است، شبهات زیادی دارد که طرفین این توافق باید به ایران پاسخگو باشند.
طرح آتش بس در سوریه که از روز جمعه اجرا شده است، در شورای امنیت سازمان ملل هم به تصویب رسید.
اجرای آتش بس در سوریه با توافق ترکیه و روسیه و حمایت دولت ایران اجرا شده که شامل گروه های تروریستی تکفیری داعش و جبهه النصره نمی شود.
اما چرا این توافق میان دو کشور به امضا رسیده و مهمترین و تأثیر گذارترین کشوری که در سوریه نقش اساسی و مثبت داشته نقشی ندارد؟
جمهوری اسلامی ایران در بحران سوریه و عراق تعیین کننده است، اکنون کجای معادلات قرار دارد؟ نقش ترکیه که از آغاز بحران در سوریه منفی بوده است و در 6 سال گذشته تاکنون هم این نقش منفی پررنگتر هم شده است در آتش بس پر رنگ دیده شده است.
نیروهای ترکیه اکنون به خاک سوریه تجاوز کرده و بخش هایی از خاک این کشور در اشغال ترکیه است، ارتش این کشور از گروه های به ظاهر معارض و مخالف دولت قانونی سوریه حمایت می کند، به همین خاطر است که در طرح آتش بس این گروه های مخالف در آن حضور دارند اما از روز جمعه تاکنون چندین بار آتس بش از سوی معارضین نقض شده است.
گفته می شود در طرح آتش بس روسیه و ترکیه که شورای امنیت سازمان ملل هم آن را تصویب کرد، گنجانده شده که نیروهای جبهه مقاومت باید شهرهای سوریه را تخلیه کنند.
مولود چاووش اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه هم چندی پیش گفته بود؛ همه نیروهای مسلح خارجی باید سوریه را ترک کنند و حزب الله نیز باید به لبنان برگردد.
چنین اظهار نظری در حالی از سوی چاووش اوغلو مطرح می شود که سربازان ارتش ترکیه در خاک سوریه حضور دارند و به حمایت های خود از گروه های معارض ادامه می دهند.
نکته اینجا است، کشوری که از آغاز بحران سوریه تاکنون نقش به شدت منفی را بازی کرده است، اکنون چگونه این اجازه را برای خود قائل می شود که درباره نیروهایی که توانستند با حضور خود سرنوشت سیاه و شوم سوریه را تغییر دهند، تصمیم گیری کند؟
ترکیه اکنون در تأمین امنیت شهرهای خود درمانده است، در نخستین روز آغاز سال نو میلادی 2017 انفجار بمب در استانبول تاکنون 40 کشته و ده ها زخمی داشته است.
ترکیه سال نو را با نا امنی آغاز کرد، بمب گذاری ها در ترکیه یا از سوی گروه تروریستی تکفیری داعش انجام می شود یا گروه پ ک ک، اما هر اتفاقی که در ترکیه می افتد دستاورد رفتارهای مقامات این کشور است.
اگر در توافق آتش بسی که روسیه و ترکیه به آن رسیده اند بندی درباره خروج نیروهای غیر سوری در آن وجود دارد، نخستین نیروهایی که باید سوریه را ترک کنند ارتش ترکیه است که مانند مهمان ناخوانده سر خود را پایین انداخته و وارد خاک سوریه شده است.
ضمن این که نیروهای جبهه مقاومت به درخواست ترکیه وارد سوریه نشده اند که با درخواست آنها این کشور را ترک کنند و مردم و دولت آن را با گروه های تروریستی تنها بگذارند.
اما اگر بر سر سوریه معامله ای انجام شده است، بشار اسد رئیس جمهور این کشور در جریان آن قرار دارد و موافق است، بحث دیگری است، آنگاه همانطور که بشار اسد از نیروهای حزب الله لبنان برای کمک درخواست کرده بود، از آنها خواهد خواست در این شرایط بحرانی خاک سوریه را ترک کنند.
شرایط برای خروج نیروهای مسلح چه گروه های تروریستی تکفیری مانند داعش و جبهه النصره و چه معارضین و مخالفین دولت سوریه، بسیار مهیا بود، اتوبوس هایی برای آنها در نظر گرفته شد تا حلب را ترک کنند.
خروج گروه های مسلح توافقی بود که روسیه و ترکیه انجام داده اند، اما این تصمیم و توافق در حالی به دست آمده که همچنان دو شهرک شیعه نشین فوعه و کفریا همچنان در محاصره قرار دارند و جان مردم این دو شهرک در خطر جدی قرار دارد.
در توافق آتش بسی که مقرر شده به نظر می رسد هیچ تصمیمی برای این دو شهرک شیعه نشین گرفته نشده است در حالی که فارغ از شیعه یا سنی بودن آنها تنها مدافعان مردم این دو شهرک نیروهای حزب الله بوده و هستند.
فشار نیروهای حزب الله لبنان باعث شد از میان 20 هزار نفر از مردم این دو منطقه تنها بیش از 2 هزار نفر، آن هم کودکان، زنان و مجروحین خارج شوند، در حالی که بیش از 50 هزار نفر از نیروهای مسلح گروه های تروریستی با توافق انجام شده از حلب بیرون رفتند.
تاکنون که این آتش بس به سود تروریست ها و دیگر گروه های مسلح معارض و البته ترکیه تمام شده است، حال روسیه در این میان در پی چیست؟ اما اگر شرایطی که با توافق بر سر آتش بس ایجاد شده درست باشد و ادامه یابد، روسیه هر معامله ای هم بر سر سوریه کرده باشد، بازنده میدان خواهد بود.
دستگاه دیپلماسی و دولت اکنون بر سر سوریه چه تصمیماتی گرفته اند، آیا با وضعیتی که توصیف شد موافق هستند؟
آیا مذاکراتی که بر سر آتش بس در سوریه انجام شده و به نظر می رسد به ترکیه در این توافق میدان داده شده است، در راستای اهداف جمهوری اسلامی ایران و جبهه مقاومت اسلامی است؟
اصلاً در سوریه چه می گذرد؟ ترکیه بازنده معادلات سوریه و عراق، اکنون ژست پیروز به خود می گیرد، بده بستان هایی که میان روسیه و ترکیه بر سر سوریه انجام شده به نظر نمی رسد منافع جمهوری اسلامی ایران را تأمین کرده باشد.
آیا بحران غرب آسیا قرار است به سرنوشت برجام دچار شود؟